Malowany na porcelanie wzór ludowy pochodzi od wzorów malowanych na kroszonkach (pisankach wywodzących się z okolic Górnego śląska, jednokolorowych, z naniesionym ostrym nożykiem lub rylcem – wzorem). Zajęcie to popularne było głównie wśród osób starszych.
Aby podtrzymać tradycję zorganizowano konkurs kroszonkarski, który okazał się dużym sukcesem i stał się imprezą cykliczną. Podczas jednego z nich - rok 1963 - komisja oceniająca prace, w osobach: Czesław Kurek, Jan Matysek, Halina Jakubowska, Franciszek Adamiec wpadła na pomysł by utrwalić ten piękny wzór przenosząc go na porcelanę.
Początki nie były łatwe, wymagały wielu prób, a efekt znacznie różnił się od prac, które podziwiamy dzisiaj. W pierwszej fazie wzory malowano wyłącznie na porcelicie, na którym pierwsze próby przeprowadzała dwukrotna laureatka konkursu kroszonkarskiego Stefania Okos ( późniejsze nazwisko Topola), a jej prace wypalano w piecu ceramicznym w Cepelii.
Wraz z Różą Żymełką (zdobienie i logistyka), Gertrudą Mateją i Piotrem Grabowskim (dopracowywanie wzorów), eksperymentowała z wzorami i techniką do 1964 r., kiedy to uruchomiono produkcję w zakładzie przy ulicy Staromiejskiej. Pod koniec lat sześćdziesiątych XX w. zaczęto malować na porcelanie. Zatrudniono kolejnych zdobników, a kryterium przyjęcia było wykonanie kilku kroszonek.
W 1968 r. oficjalnie powstał dział zajmujący się zdobieniem porcelany wzorem adaptowanym z opolskich kroszonek. Zorganizowano również wystawę prac połączoną z pokazami malowania porcelany. Kolejnym etapem strategii rozwoju były konkursy zdobienia porcelany organizowane przez prezesa Jana Matyska. Początkowo rzadziej, w niedługim okresie stały się wydarzeniami comiesięcznymi honorowanymi nagrodami pieniężnymi. Zainteresowanie malowaniem porcelany znacznie wzrosło również wśród młodych ludzi, wzrosła konkurencyjność, co przełożyło się na atrakcyjność wzorów.
W latach siedemdziesiątych porcelana opolska była znana nie tylko w Polsce, była również niezwykle ceniona za granicą. Zdobieniem w tym czasie zajmowało się w zakładzie 70-80 osób.
W 1976 opolski Oddział Stowarzyszenia Twórców Ludowych zorganizował wystawę „Ludowa Twórczość Artystyczna na Opolszczyźnie” gdzie zaprezentowano dzieła opolskich malarek porcelany. Twórczynie uczestniczyły również w imprezach plenerowych – Cepeliada, Targi Sztuki Ludowej, pokazach odbywających się na terenie Polski jak i za granicą: Lipsk, Poczdam, Biełgorod, Bruksela, Enschede, i inne.
Od połowy lat dziewięćdziesiątych nastąpiło pogorszenie kondycji finansowej Cepelii. Gospodarka wolnorynkowa doprowadziła do upadłości Cepelii w roku 2006. Obecnie wzornictwo porcelany jest kontynuowane przez byłych pracowników lub uczniów spółdzielni pracujących w prywatnych firmach.
W 2019 umiejętność ręcznego malowania wzoru opolskiego została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Comentários